Με αφορμή το ΜΥΗΕ της Παύλιανης

Μερικές σκέψεις γενικά για την παραγωγή ενέργειας από υδατόπτωση

Το ΜΥΗΕ της Παύλιανης, αφορά ένα μικρό Υδροηλεκτρικό που μεθοδεύεται να γίνει κοντά στον Κούβελο, στο σημείο που ενώνεται το ρέμα από την Κάτω Παύλιανη με το Καστανόρεμα. Μιλάνε για έναν αγωγό 3,5 χιλ που θα παίρνει το νερό και θα το διοχετεύει στο Σταθμό. Μάλλον δεν θα κάνουν ταμιευτήρα, λέει, γιατί το έργο θα είναι πολύ μικρό, 800 κw.

Γενικά τα Υδροηλεκτρικά Εργοστάσια δεν θεωρούνται Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Εντάσσονται απλά στις ήπιες μορφές. Ο λόγος είναι, γιατί η αναστάτωση του νερού, ως πηγή ζωής, όποια αναστάτωση, προκαλεί μη αναστρέψιμες βλάβες και ανατρέπεται η λειτουργία των οικοσυστημάτων. Χάνονται υδρόβια είδη, μειώνεται η χλωρίδα, στερεύουν πηγές και βρύσες, ξεραίνονται τα υδροχαρή δέντρα πλατάνια, ιτιές κλπ, πέρα από τις άλλες επιπτώσεις που έχουν να κάνουν με τις άμεσες χρήσεις του νερού (άρδευση, ύδρευση, πότισμα των ζώων ήμερων και άγριων)

Βέβαια στην Μελέτη ΠΕ είναι υποχρεωμένος ο επενδυτής να διαθέτει το 30% της καλοκαιρινής ποσότητας του νερού στην κοίτη, τη λεγόμενη “οικολογική παροχή νερού” για την διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας. Αυτό δεν συμβαίνει ποτέ, αλλά και πρακτικά ποιος θα είναι αυτός που θα μετράει κάθε φορά την ποσότητα…Δυστυχώς έχουμε πάμπολλα παραδείγματα ρεμάτων που έχουν στερέψει και ξεραίνεται η χλωρίδα εξαιτίας αυτής της μη παροχής.

Πολλές είναι οι καταγγελίες σε ό,τι αφορά το περιβόητο 30% της ποσότητας του νερού («οικολογική» παροχή νερού), που θα πρέπει να ρέει στην κοίτη του ποταμού/ρέματος σε λειτουργούντα ΜΥΗΕ. Δυστυχώς, όσο θέλουν αφήνουν οι φερόμενοι "επενδυτές". Γιατί κανείς δεν τους ελέγχει. Και πώς να τους ελέγξει. Εσείς ξέρετε κανέναν ελεγκτικό μηχανισμό για τους ΜΥΗΕ; Αν δεν στεγνώσει το ρέμα για να ανησυχήσουν τίποτα ψαγμένοι και κανένας χωρικός, που να έχει συμφέρον (αν δεν βρίσκουν νερό τα ζώα του, δεν μπορεί να ποτίσει τα χωράφια του και κάτι ανάλογο) δεν πρόκειται να ακουστεί τίποτα. Το νερό θα μειώνεται χρόνο με το χρόνο, ή, αν θέλεις, θα έχουμε δύσκολες χρονιές και δύσκολες εποχές. Και ο κύριος επενδυτής θα παίρνει, όχι μόνο το 100%, αλλά και τις βρύσες του χωριού θα μαζεύει... Ποιος θα μας πει για την υδατοπαροχή; ποια είναι το καλοκαίρι και ποια το Σεπτέμβρη, για ποια χρονιά, της πλήρους λειψυδρίας; Την λειψυδρία του μέλλοντος ποιος θα την υπολογίσει; Τα ρέματα, εκεί που κατέβαζαν βουίζοντας παλιότερα, τώρα έχουν γίνει ξηριάδες και σκουπιδότοποι, γεμάτα φύλλα και κλαδιά

“Για τα υδροηλεκτρικά έργα, προβλέπει να υπάρξει ελάχιστη «οικολογική» παροχή νερού (την οποία ορίζει ως 30% της καλοκαιρινής παροχής του ποταμού ή 50% του Σεπτεμβρίου), ώστε να μη δημιουργούνται προβλήματα στα οικοσυστήματα, ενώ ζητάει μελέτη εφόσον το ποτάμι βρίσκεται σε Natura 2000”.

Αυτό λοιπόν που πρέπει να κάνουμε σε κάθε περίπτωση και να τονίζουμε σε κάθε κατεύθυνση είναι να έχουμε στα χέρια μας τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και τη μελέτη κατασκευής και να ελέγξουμε τι έχει κάνει ο επενδυτής. Αν δεν έχει εφαρμόσει αυτά που προβλέπει η Μελέτη, θα πρέπει να αρχίσουν οι προβλεπόμενες κυρώσεις και οι μηνυτήριες αναφορές. Ο δήμος της περιοχής και οι ενεργοί πολίτες έχουν την ευθύνη για όλα αυτά. Μην περιμένουμε από τον κρατικό μηχανισμό.

Επίσης
Γιατί κατατάσσουν τα ΜΥΗΕ στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με τόση άνεση; Τί ακριβώς σημαίνει ο όρος "ανανεώσιμη"; Δηλαδή το νερό που μπαίνει σε έναν αγωγό και δεν αφήνει να εμπλουτιστεί ο υπόγειος υδροφορέας της περιοχής, που χρόνια εμπλουτίζονταν, λέω παράδειγμα, και τώρα το παίρνει και το πάει κάποια χιλιόμετρα παρακάτω, και θα εξαφανιστούν κάποιες πηγές - βρύσες στην ευρύτερη περιοχή, αυτό είναι ανανέωση του φυσικού πόρου; Τα υδρόβια όντα που θα εξαφανιστούν από μια περιοχή είναι ανανεώσιμη δραστηριότητα για τη φύση; Η ανατροπή του μικροκλίματος, προς το χειρότερο ή προς το καλύτερο, δεν έχει σημασία, αυτό είναι υποκειμενικό, δεν σημαίνει τίποτα για τη βιοποικιλότητα. Τώρα θα μάθουμε και για τα "εργαζόμενα" ποτάμια και για τις "ανταγωνιστικές αξίες".

Αντί λοιπόν να κάνουμε εκστρατείες για τη μείωση της σπατάλης ενέργειας, που σε κάθε χωριό θα βρεις πχ να φωτίζουν νυχθημερόν κάποια εκκλησία, ένα δέντρο και όλα τα δέντρα για ένα μήνα τα Χριστούγεννα, αντί να μιλάμε για τα ενεργειακά και όχι σπάταλα κτίρια και τη μόνωση των σπιτιών, αντί να μιλήσουμε για τις πραγματικά ανανεώσιμες πηγές, τον ήλιο, τον αέρα, τη γεωθερμία, αυτοί με επιστημονικούς όρους θα μας μιλάνε για την "υγεία" των ποταμών και των ρεμάτων.

Λέω λοιπόν ότι κάναμε αρκετά "στραβά μάτια" για τα ΜΥΗΕ, και αφήσαμε
ανεξέλεγκτα να συμβαίνουν αυτά, που συμβαίνουν. Θα μου πεις, "τόσα και τόσα
συμβαίνουν γύρω από το νερό καθημερινά, αυτό σε μάρανε;". Υδατοβόρες
καλλιέργειες, ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις, ρύπανση νερών, σπατάλη στις πόλεις,
ποτάμια στερεύουν για να ποτίσουμε την Αθήνα, γήπεδα γκολφ και τόσα άλλα,
μήπως είναι παρωνυχίδα όλη αυτή η υπόθεση και πρέπει να στρέψουμε αλλού την
προσοχή μας;;

Ήρθε ο καιρός, ακόμα και στις μικρές ορεινές κοινωνίες, να μιλάμε ολοκληρωμένα πια για την ενέργεια, για την αειφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη, για τη διαχείριση των σκουπιδιών και την ανακύκλωση, για τους φυσικούς πόρους και τη διαχείρισή τους. Αλλιώς είμαστε «φάουλ» και δεν πείθουμε. Να κάνουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση - εκστρατεία και να πούμε στο χωριό, στο Δήμο της περιοχής, πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος, να κάνουν το δήμο πρότυπο ορεινής οικοτουριστικής προοπτικής με λυμένα τα μικρά και μεγάλα αυτά ζητήματα επιλέγοντας αυτοί το μέλλον τους, το μέλλον του Δήμου τους, και ό,τι γίνεται να έχει τη δική τους επεξεργασμένη σύμφωνη γνώμη και όχι του κάθε γραφειοκράτη και κάθε φερόμενου επενδυτή. Η εμπειρία δείχνει ότι όλοι έχουν στο νου τους το δικό τους συμφέρον. Και οι δήμοι, οι τοπικές κοινωνίες, να κοιτάζουν το δικό τους συμφέρον.

Ξεκινάμε από την αρχή και τη σκέψη για τον επιμερισμό του στόχου της κατανάλωσης ενέργειας και της παραγωγής από ΑΠΕ σύμφωνα με τους διεθνείς και εθνικούς στόχους(το περιβόητο 20-20-20). Αυτό θα γίνει κάποια στιγμή και πρέπει να μας βρει έτοιμους. Άρα δεν πρέπει να είμαστε γενικά αντίθετοι με τα αιολικά πάρκα, πρέπει να ενισχύσουμε την εγκατάσταση φωτοβολταικών στον οικιακό – κτιριακό τομέα, και μεγαλύτερων εγκαταστάσεων, και να προωθήσουμε την τεχνολογία της γεωθερμίας για θέρμανση και ψύξη των κατοικιών και όλων των κτιρίων. Βάζουμε επιτακτικά το ζήτημα των ενεργειακών και βιοκλιματικών κτιρίων και της μόνωσης.

Η άρνηση δηλαδή της εγκατάστασης του ΜΥΗΕ στην Παύλιανη πρέπει να συνοδευτεί με ανάλογα μέτρα και προτάσεις για μείωση της κατανάλωσης και παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στο χωριό(οικιακά φωτοβολταικά και γεωθερμία)

Στέφανος Σταμέλλος



ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΥΔΑΤΟΠΤΩΣΕΙΣ
ΚΑΙ ΤΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ

Η παραγωγή ενέργειας από υδατοπτώσεις επίσημα θεωρείται γενικά ανανεώσιμη. Αλλά το οικολογικό κίνημα διατηρεί σημαντική επιφύλαξη, ιδιαίτερα για τις μεγάλες μονάδες. Αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο. Δέστε άποψη Μιχάλη Μοδινού και Δημήτρη Παπαιωάννου και απόφαση του 10ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ (Πάτρα 1998)

ΜΙΧΑΛΗ ΜΟΔΙΝΟΥ Δρ Περιβαλλοντολόγου «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ» Εισήγηση στο 10Ο Συνέδριο του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων, Πάτρα 1998, ΠΡΑΚΤΙΚΑ σελίδα 14

«Μια άλλη, η τρίτη πηγή, το νερό, θεωρήθηκε προς στιγμήν ότι ήταν ήπια, αλλά βέβαια το οικολογικό κίνημα φρόντισε αρκετά νωρίς, να αρθρώσει την κριτική του για τις εκτροπές ποταμών και τις κατασκευές φραγμάτων, ένα θέμα το οποίο αποτελεί ακόμη ένα πεδίο εξαιρετικά ενδιαφερουσών διαμαχών. Πιστεύω ότι δύσκολα το παγιδευμένο νερό, τιθασευμένο πια, μπορεί να θεωρηθεί ήπια μορφή ενέργειας. Μπορεί να μην ρυπαίνει όπως τα ορυκτά καύσιμα αλλά οι καταστροφές που επιφέρει στην δίαιτα των νερών, στην συμπεριφορά των βιοτόπων, στην ισορροπία των οικοσυστημάτων, έχω την εντύπωση ότι δεν το κατατάσσουν πια στις ήπιες μορφές ενέργειας, όσο και αν πολλοί θα το ήθελαν αυτό, τουλάχιστον πριν από 10-15 χρόνια»

ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ, Χημικού μηχανικού περιβαλλοντολόγου. «ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ» Εισήγηση στο 10Ο Συνέδριο του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων, Πάτρα 1998, ΠΡΑΚΤΙΚΑ σελίδα 26

«ΟΙ ΥΔΑΤΟΠΤΩΣΕΙΣ. Αντιθέτως όσοι επιμένουν στις υδατοπτώσεις παρόλο που γενικά υπάρχει μια προπαγάνδα ότι είναι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποσιωπούν ότι είναι μια μορφή ενέργειας, σε ορισμένες περιπτώσεις χειρότερη από την χρήση του κάρβουνου και του πετρελαίου, γιατί γίνονται αιτία καταστροφών σ' όλο το κατάντι τους. Δηλαδή επιβάλλει την ύπαρξη μόνο εντατικής γεωργίας στο κατάντι, την καταστροφή βιοτόπων, την πλήρη ανατροπή του υδρογεωλογικού ισοζυγίου σε μια περιοχή, με την υφαλμύρωσή του κλπ κλπ»

10Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ, ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΥΝΕΔΡΩΝ «ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΡΑ»

«... Χρειάζεται αποφασιστική στροφή προς δύο κατευθύνσεις: την εξοικονόμηση ενέργειας αφ' ενός και την τεχνική, οικονομική και πρακτική προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αφ' ετέρου: της ηλιακής, της αιολικής, της γεωθερμικής και ηλιογεωθερμικής, της παλιρροϊκής, της βιομάζας, των βιοκλιματικών εφαρμογών κλπ»
Δεν γίνεται καμιά αναφορά στις υδατοπτώσεις ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας