Εφαρμογή Κανονισμού Άρδευσης με διαφάνεια και ισονομία στο Δήμο Λαμίας

Όχι αδράνεια στην διαχείριση του αρδευτικού δικτύου στη Λαμία

Του Στέφανου Σταμέλλου*

Το νερό, από τους κύριους συντελεστές της αγροτικής παραγωγής, είναι κοινωνικό αγαθό σε ανεπάρκεια, που οφείλεται τόσο στην ολοένα αυξανόμενη ζήτηση, όσο και στις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Πολλοί οικονομολόγοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι το νερό θα είναι το πολυτιμότερο εμπόρευμα στο κόσμο σε λίγα χρόνια και θα ξεπεράσει σε αξία πετρέλαιο και χρυσό, καθώς θα αναδειχθεί σε νούμερο 1 αγαθό, για το οποίο θα αυξάνεται η ζήτηση και θα μειώνεται η ποσότητά του. Οι προβλέψεις αναφέρουν ότι η ζήτηση για καθαρό πόσιμο νερό θα αυξηθεί έως το 2030 με ρυθμούς διπλάσιους σε σχέση με του πετρελαίου.

Στη χώρα μας, στο σύνολο της ποσότητας του νερού που
καταναλώνεται, το 87% περίπου καταναλώνεται στον αγροτικό τομέα, κυρίως για την άρδευση. Αντικειμενικά προκύπτει ότι υπάρχει ανάγκη διαμόρφωσης μιας στρατηγικής για την καλύτερη διαχείριση και αποτελεσματικότερη χρήση του νερού στην άρδευση,  για τον έλεγχο των αναγκών και τη μείωση των απωλειών, με προτεραιότητα στη σωστή και ολοκληρωμένη ενημέρωση των αγροτών. 

Στα πλαίσια αυτά, ως Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Λαμίας, ζητήσαμε από τις υπηρεσίες του Δήμου και τον αρμόδιο αντιδήμαρχο στοιχεία για:

√ Πόσες και ποιες δημοτικές γεωτρήσεις και αρδευτικά αντλιοστάσια υπάγονται στο δίκτυο άρδευσης του Δήμου.

√ Την ετήσια δαπάνη για κάθε γεώτρηση και αντλιοστάσιο, ξεχωριστά, τα τελευταία τρία χρόνια, ήτοι 2012, 2013 και 2014.

√ Πόσες και ποιες ηλεκτρικές παροχές εξυπηρετούν τις ανάγκες των γεωτρήσεων και των αντλιοστασίων(αριθμός παροχής και θέση λειτουργίας).

√ Το ετήσιο κόστος λειτουργίας των ηλεκτρικών παροχών που εξυπηρετούν τις γεωτρήσεις και τα αντλιοστάσια.

√ Τα ποσά που έχουν εισπραχθεί για κάθε γεώτρηση ή αντλιοστάσιο τα τρία αυτά έτη.

√ Αντίγραφο του Κανονισμού Άρδευσης του Δήμου.

Η απάντηση** που πήραμε, μετά από τρεις σχεδόν μήνες, είναι ελλιπής. Δεν απεικονίζονται τα χρήματα που έχουν εισπραχθεί για κάθε γεώτρηση και αρδευτικό κανάλι, όπως δεν μας δόθηκε ο Κανονισμός Άρδευσης, ο οποίος έπρεπε να είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα του Δήμου. Με βάση τα στοιχεία του πίνακα, που πήραμε, φαίνεται ότι:

- Στο δημοτικό δίκτυο άρδευσης υπάγονται εξήντα δύο(62) γεωτρήσεις και οι υδραύλακες Γοργοποτάμου, Βίστριζας και Ξηριά Βαρδατών.

- Σ’ αυτό συμμετέχουν το 50% (23 από τις 46) των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων

- Το ετήσιο κόστος λειτουργίας και συντήρησης του Δικτύου ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 222.000 € περίπου.

- Ορισμένες από τις 62 γεωτρήσεις φαίνεται ότι υπολειτουργούν και πρέπει να εξεταστεί η χρήση τους και η χρησιμότητά τους.

Υπογραμμίζουμε ότι τα τέλη άρδευσης είναι ανταποδοτικά έσοδα του Δήμου και προορίζονται να καλύψουν τις δαπάνες συντήρησης, επισκευής και λειτουργίας των αντλιοστασίων και των δικτύων άρδευσης καθώς κα της επέκτασής τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία των υπηρεσιών του Δήμου για τα τρία αυτά έτη 2012, 2013 και 2014 έχουν βεβαιωθεί 282.000€ από το συνολικό ποσό των 664.000€, που αντιστοιχεί στις διάφορες δαπάνες της άρδευσης. Αυτό σημαίνει ότι τα τέλη, σε σχέση με τις δαπάνες, δεν είναι ανταποδοτικά. Με βάση τα στοιχεία του Βεβαιωτικού Καταλόγου της Οικονομικής Υπηρεσίας, εκκρεμούν μέχρι την 31/7/2015 133.000€ ανείσπρακτα τέλη άρδευσης διαφόρων κατηγοριών και ωφελουμένων. Κι αυτό είναι μια ακόμα θηλιά στο λαιμό συνδημοτών μας, διότι τα χρήματα δεν παραγράφονται, η δε ευθύνη ανήκει, κατά το μεγαλύτερο μέρος, στην Δημοτική Αρχή.

Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 94 του Ν.3852/2010, οι δήμοι έχουν την ευθύνη της εποπτείας των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β.), καθώς και την αξιοποίηση εγγειοβελτιωτικών έργων με εφαρμογή σωστής άρδευσης. Ο Δήμος Λαμίας εποπτεύει τους δέκα(10) Τ.Ο.Ε.Β.: Μεγάλης Βρύσης-Ροδίτσας-Αυλακίου, Ανθήλης, Φακίτσας, Μοσχοχωρίου, Αμουρίου-Λιανοκλαδίου-Ζηλευτού, Δαμάστας, Θερμοπυλών, Μεξιατών, Συκά και Φραντζή. Οι ΤΟΕΒ έχουν αυτοδιαχειριζόμενη λειτουργία των αρδευτικών τους δικτύων χωρίς να επιβαρύνουν ούτε το Δήμο, ούτε το δημόσιο. Το λέμε αυτό γιατί φαίνεται άδικο και είναι άνιση μεταχείριση, αν δεν εφαρμόζεται η ανταποδοτικότητα των Τελών Άρδευσης στο Δημοτικό Δίκτυο.

Συμπέρασμα: είναι αναγκαία μια συνολική στρατηγική και τακτική απέναντι στα θέματα της διαχείρισης των νερών, της λειτουργίας των αρδευτικών δικτύων και των γεωτρήσεων στην γεωγραφική έκταση του Δήμου προκειμένου να υπάρξει εξοικονόμηση και οικονομία στο νερό, του κοινωνικού αυτού αγαθού που είναι σε ανεπάρκεια. Μια συλλογική προσπάθεια που πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, πριν φτάσουμε στην αρδευτική περίοδο του καλοκαιριού.

Η αδράνεια της δημοτικής αρχής, η μη εφαρμογή Κανονισμού Άρδευσης και η χαοτική λειτουργία, που παρατηρείται σήμερα στα ζητήματα αυτά, δεν μπορεί να συνεχιστούν.

Λαμία, 4.1.2016

*  μέλος της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λαμίας