Με αφορμή τα σκουπίδια, μια ακόμα ευκαιρία να αναφερθούμε στο παρελθόν…

Η χρονιά αυτή, το 2016, προβλέπεται για την αυτοδιοίκηση να είναι η χρονιά των σκουπιδιών. Όλα αυτό δείχνουν. Άλλωστε «έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι». Δεν πάει άλλο. Αναγκαστικά θα ασχοληθούμε πολλές φορές με το τεράστιο αυτό θέμα, τη στιγμή που πανελλαδικά κορυφώνεται ένας «πόλεμος» συμφερόντων για το μοίρασμα της πίτας στη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων.

Σε μας, στη Λαμία και τη Στερεά, όλα περιστρέφονται γύρω από τον περιφερειακό ΦοΔΣΑ και τη λειτουργία του. Είναι φανερή η σκοπιμότητα της καθυστέρησης, με τις εταιρείες να τρίβουν τα χέρια τους και τη δουλειά να την έχουν αναλάβει οι μυστικοσύμβουλοι∙ και μάλιστα με αμοιβή. Ποια οικολογική, εναλλακτική και Ολοκληρωμένη Διαχείριση, ποια ανακύκλωση και ποια κομποστοποίηση, ποια Διαλογή στην Πηγή και κουραφέξαλα… αφού μπορούν να γίνουν οι Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων, οι γνωστές πια ΜΕΑ, για την ξήρανση, άντε και οι Σταθμοί Μεταφόρτωσης(ΣΜΑ) και καμιά Κινητή Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και να τελειώνουν με αυτή τη φασαρία οι δήμοι. Να αναλάβουν, με το αζημίωτο και με εγγυημένο κέρδος για τριάντα χρόνια, αυτό το «δύσκολο ρόλο» η ΤΕΡΝΑ, η  ΕΛΛΑΚΤΩΡ και ΣΙΑ αυξάνοντας το κόστος διαχείρισης και τα ανταποδοτικά τέλη στους δημότες. Και αυτά όλα για να υπηρετηθεί και στην αυτοδιοίκηση το νεοφιλελεύθερο μοντέλο της ιδιωτικοποίησης των

πάντων.

Για την ιστορία λοιπόν και για να κατανοήσουμε καλύτερα τα πράγματα, πριν είκοσι τρία(23) χρόνια, το έτος 1993, έγινε για τη διαχείριση των απορριμμάτων η παρακάτω εισήγηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Λαμίας από τον υποφαινόμενο. Ήμουνα τότε ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος μετά την αποχώρηση από την πλειοψηφούσα παράταξη του Λ Παπαδήμα. Η εισήγηση φυσικά πήρε μόνο μία ψήφο, τη δική μου(απουσίαζε ο Δημ Μιχόπουλος) και 23 αρνητικές. Έχουν σημασία αυτά, για να μπορούμε να κρίνουμε και να κατανοήσουμε τις ευθύνες των δημοτικών αρχών και των ηγετών του Δήμου αυτά τα χρόνια, τις ευθύνες που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση με τις καθυστερήσεις και τα πλασματικά «αδιέξοδα» και πού οφείλεται η «κακοδαιμονία».

Στέφανος Σταμέλλος

ΕΙΣΗΓΗΣΗ: Προτάσεις,

ΓΙΑ ΕΝΑ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΛΑΜΙΑΣ

   Στις σημερινές συνθήκες η αποτελεσματική και οικονομικά βιώσιμη αντιμετώπιση του προβλήματος της Διαχείρισης των Απορριμμάτων αποτελεί χωρίς αμφιβολία παγκόσμια πρόκληση.

   Κάθε χρόνο από την ανθρώπινη δραστηριότητα δημιουργούνται εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών που κυμαίνονται, ανάλογα με τη χώρα, από 260 έως 725 κιλά το χρόνο για κάθε άτομο.

   Η προστασία της Δημόσιας Υγείας από περιβαλλοντικές επιπτώσεις λόγω αναποτελεσμαστικών μεθόδων Διαχείρισης των Απορριμμάτων αποτελεί πλέον παγκόσμια επιταγή.

   Στη χώρα μας το πρόβλημα αυτό έχει πάρει ιδιαίτερα επικίνδυνες διαστάσεις. Είναι πια σ’ όλους αντιληπτή η πρόχειρη, ανεξέλεγκτη και ανεύθυνη απόρριψη κάθε είδους σκουπιδιών με άμεσο κίνδυνο την υγεία μας αλλά συγχρόνως και τη δυσφήμιση της χώρας μας διεθνώς.

   Είναι γνωστό το σύνθημα του ΕΟΤ στα πλαίσια της εκστρατείας για την προστασία του περιβάλλοντος «ΜΗΝ ΑΦΗΝΕΤΕ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ – ΜΗΝ ΚΡΥΒΕΤΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ». Αυτό το «ΜΗΝ ΚΡΥΒΕΤΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» τα λέει όλα.

   Για τη Λαμία, όσο και αν φαίνεται σήμερα ότι δεν είναι οξυμένο το πρόβλημα, δεν σημαίνει πως πρέπει να επαναπαυόμαστε και να μην αναζητούμε νέες λύσεις.

Α. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΤΕΧΝΙΚΗ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

   Σήμερα είναι απαραίτητη η ολοκληρωμένη τεχνική και οικονομική μελέτη με κύριο αντικείμενο την εξέταση της συνολικής κατάστασης στο θέμα των απορριμμάτων στο Δήμο, και την γύρω περιοχή, και η επιλογή ενδεδειγμένων και επιτυχών μεθόδων Διαχείρισης των Απορριμμάτων.

   Το βασικό πλαίσιο της φιλοσοφίας για την αντιμετώπιση του σημαντικού αυτού ζητήματος πρέπει να είναι:

- Η αντιμετώπιση του προβλήματος στη μακροχρόνια προοπτική του με όχι πρόχειρες, αντιοικονομικές και περιβαλλοντικά επικίνδυνες ενέργειες αλλά με την αξιοποίηση της επιστήμης, των σύγχρονων τεχνολογικών δεδομένων και της διεθνούς και ελληνικής εμπειρίας.

- Η προσαρμογή στα δεδομένα και της προδιαγραφές της ΕΟΚ σε θέματα διαχείρισης απορριμμάτων.

- Η ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών, η οποία είναι όχι μόνο απαραίτητη αλλά και καθοριστική.

- Η ρεαλιστική γνώση και ο ουσιαστικός έλεγχος του κόστους όλων των επιμέρους διαδικασιών, που αφορούν τις δραστηριότητες της διαχείρισης των απορριμμάτων (πχ διαλογή στην πηγή, συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία και τελική διάθεση).

Β. Η ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

   Είναι γνωστά τα προβλήματα που δημιουργούνται τόσο με την εικόνα των σωρών των σκουπιδιών, τις δυσοσμίες, τις γάτες και τα σκυλιά και τους σωρούς τα Σαββατοκύριακα, ιδιαίτερα στις εισόδους της πόλης και τα δασύλια όσο και τα προβλήματα από την έλλειψη προσωπικού. Ο Κανονισμός Καθαριότητας και τα πρόστιμα δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την κατάσταση.

   Προτείνεται λοιπόν σε πρώτη φάση να γίνει μελέτη για την Μηχανική Αποκομιδή των Απορριμμάτων, η οποία να εφαρμοστεί σταδιακά, κατά συνοικία και να γενικευτεί σ’ όλη την πόλη.

   Η μελέτη για την Μηχανική Αποκομιδή να αφορά κυρίως το κόστος της μετατροπής των υπαρχόντων απορριμματοφόρων και της αγοράς των κάδων και του πλυντηρίου, αλλά να αφορά και τις θέσεις τοποθέτησης των κάδων και το πρόγραμμα των δρομολογίων.

   Με την Μηχανική Αποκομιδή θα πετύχουμε α) την βελτίωση της εικόνας β) την μείωση του προσωπικού σ’ αυτόν τον τομέα και την αξιοποίησή τους σ’ άλλους τομείς της καθαριότητας και γ)τον εκσυγχρονισμό και την προετοιμασία μας να εφαρμόσουμε προγράμματα διαλογής στην πηγή, ανακύκλωσης κλπ.

Γ. ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

   Η ανακύκλωση των σκουπιδιών σαν έννοια και πρακτική είναι μια δραστηριότητα με πολλαπλό περιεχόμενο και στόχους και είναι αποδεκτή σήμερα από το σύνολο των φορέων της ΤΑ.

   Το μέλλον στη διαχείριση των απορριμμάτων είναι η ανακύκλωση, δεν χωράει καμιά αμφιβολία σ’ αυτό.  Οφείλουμε λοιπόν να προχωρήσουμε στην πράξη.

   Η ανακύκλωση των χρήσιμων υλικών (χαρτί, αλουμίνιο, γυαλί), για τα οποία προτείνεται να υπάρξει πλήρης ανάπτυξη του προγράμματος, δεν μπορεί να θεωρηθεί πανάκεια στο τεράστιο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων ούτε βέβαια στο θέμα της εξάντλησης των φυσικών πόρων. Μπορεί όμως να λειτουργήσει σαν σπινθήρας ευαισθητοποίησης των δημοτών και εθισμός στην διαδικασία διαλογής στην πηγή, αλλά και ευαισθητοποίησης γενικότερα απέναντι στα μικρά και μεγάλα οικολογικά και περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής μας. Κάποτε πρέπει σαν ΤΑ να ανεβάσουμε και την οικολογική ευαισθησία των πολιτών.

   Ο Δήμος ξεκίνησε με πολύ μικρά βήματα στην ανακύκλωση των κουτιών αλουμινίου σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Αλουμινίου σε πρώτη φάση και την πρόσφατη επιχορήγηση του ΥΠΕΧΩΔΕ. Επίσης παρέχει βοήθεια για την ανακύκλωση χαρτιού στο σύλλογο του Αγίου Λουκά και στα σχολεία της πόλης για την μεταφορά του χαρτιού στο εργοστάσιο.

   Το συμπέρασμα από την μικρή αυτή εμπειρία είναι ότι η έλλειψη προσωπικού και η όχι σοβαρή και οργανωμένη αντιμετώπιση από την υπηρεσία καθαριότητας κάνει την προσπάθεια δύσκολη, σε βαθμό που κινδυνεύει να συκοφαντηθεί. Αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε.

Δ. ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

   Με αφορμή την εφαρμογή του Προγράμματος Ανακύκλωσης προτείνεται η σύσταση Δημοτικής Επιχείρησης Περιβάλλοντος με βασικό περιεχόμενο την ανάληψη της ευθύνης της Ανακύκλωσης στο Δήμο και στο Νομό. Επίσης τις μελέτες για θέματα περιβάλλοντος και διαχείρισης απορριμμάτων καθώς και την αξιοποίηση των ΕΟΚικών Προγραμμάτων και κονδυλίων σε ζητήματα περιβάλλοντος, την συνεργασία με επιστημονικούς φορείς, Πανεπιστήμια κλπ.

   Τα προτεινόμενα έχουν πολλές δυνατότητες χρηματοδότησης για την υλοποίησή τους, μετά από την σχετική μελέτη, από Κοινοτικά Προγράμματα και σαν τέτοια αναφέρονται το LIFE και τα ΠΕΠ.

Ε. Η ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

   Πόσοι από μας δεν έχουμε κατά καιρούς αγανακτήσει με την εικόνα που παρουσιάζουν τόσο περιοχές στην περιφέρεια της πόλης (Αραπόρεμα, ρεματιές στο Ισαδάκι και Προφήτη Ηλία, Περιφερειακός, Δασάκια Αγίου Λουκά και Κάστρου, ΠΕΟ Λαμίας – Δομοκού, περιοχή Ξηριά κλπ) όσο και οι επαρχιακοί δρόμοι, που οδηγούν στις γύρω κοινότητες, από την ανεξέλεγκτη και παράνομη ρίψη σκουπιδιών.

   Η Λαμία και σαν πρωτεύουσα του νομού οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλίες για την απάλειψη αυτής της αρνητικής εικόνας που «κρύβει την Ελλάδα» και μας δυσφημίζει πολιτιστικά και τουριστικά, που δημιουργεί κουλτούρα και ανάλογες «ευαισθησίες» στους νέους μας. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ακόμα η υπαρκτή ρύπανση του Σπερχειού και του Μαλιακού. Και ούτε μπορούμε να λέμε ότι αυτό δεν μας αφορά.

   Τέτοιο ρόλο και τέτοιες πρωτοβουλίες μπορεί να αναλάβει η Δημοτική Επιχείρηση Περιβάλλοντος, η Επιτροπή Καθαριότητας του Δήμου και ο Διαδημοτικός Σύνδεσμος Καθαριότητας, ο οποίος έγινε και δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ.

   Για τα θέματα αυτά μπορεί να έλθει εισήγηση από την Επιτροπή Καθαριότητας του Δήμου, αφού της ανατεθεί να τα μελετήσει, στο επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο με όλες τις λεπτομέρειες και αφού εκφράσουν τις απόψεις τους και οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα.

   Προτείνεται να οριστεί το 1994 σαν έτος Περιβάλλοντος για την Λαμία.

Στέφανος Σταμέλλος

δημοτικός σύμβουλος