«Διευθέτηση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ και επέκταση κυττάρου στη θέση “Νευρόπολη” του Δήμου Λαμιέων»:

«Διευθέτηση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ και επέκταση κυττάρου στη θέση “Νευρόπολη” του Δήμου Λαμιέων»: Οι καθυστερήσεις του έργου ξεφεύγουν από τα όρια της λογικής         Μια ιστορική αναδρομή του έργου και του ΧΥΤΑ ΛΑΜΙΑΣ

του Στέφανου Σταμέλλου*

Στην τελευταία συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής συζητήθηκε η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά με την οποία ακυρώνεται η απόφαση έγκρισης του Πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών των εταιρειών, που συμμετείχαν στον διαγωνισμό του Έργου «Διευθέτηση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ και επέκταση κυττάρου στη θέση “Νευρόπολη” του Δήμου Λαμιέων». Το δικαστήριο, μετά από την προσφυγή της εταιρείας “ΤΗΑLIS ES. SA”, έκρινε μη νόμιμη τη συμμετοχή του εκπροσώπου του ΤΕΕ στην Επιτροπή Διαγωνισμού, λόγω του ότι
είχε συνταξιοδοτηθεί. 

Μετά από αυτό, είναι λογικό να αμφισβητούνται όλες οι αποφάσεις της Επιτροπής στις οποίες συμμετείχε ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ. Αυτό σημαίνει αυτόματα - αν δεν υπάρξει άλλη ερμηνεία - επανάληψη της διαδικασίας, που έχει ξεκινήσει από το 2014, ή επανάληψη μέρους της διαδικασίας του διαγωνισμού. Με λίγα λόγια «ζήσε μαύρε μου να φας τριφύλλι» που λέει ο λαός μας. Αναφερόμαστε σε ένα σημαντικό έργο, άκρως απαραίτητο για την Κεντρική Φθιώτιδα, «επείγον έργο υψίστης περιβαλλοντικής και οικονομικής σημασίας» όπως χαρακτηρίστηκε, το οποίο κληρονόμησε η σημερινή δημοτική αρχή. Η εκτίμησή μας είναι ότι, πέρα από τα νομικά τερτίπια, θα μπορούσαν πολλά πράγματα να αποφευχθούν, αν υπήρχε στενή παρακολούθηση της πορείας του διαγωνισμού και αν υπήρχε σωστή συνεργασία με τις τεχνικές και τις νομικές υπηρεσίες του Δήμου. Λογικά θα έπρεπε το θέμα να απασχολεί ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ την Εκτελεστική Επιτροπή του Δήμου, εφόσον το έργο κρίνεται απαραίτητο να γίνει.

Από την άλλη φαίνεται καθαρά ο ρόλος του νομικού «λαβύρινθου» στον οποίο οδηγούνται οι διαγωνισμοί και ο ρόλος των εταιρειών στις καθυστερήσεις των έργων. Αν υποτεθεί ότι δεν υπάρχουν άλλες σκοπιμότητες και ότι πράγματι χάνεται ένα έργο ζωτικής σημασίας για την Λαμία, όπως αντίστοιχα χάνονται χρήματα της τάξης των 9 εκ ευρώ για την περιοχή, τότε είναι ένα «έγκλημα» σε βάρος της πόλης. Ένα έγκλημα με πολλούς συντελεστές…

Για την ιστορία - και για να φανούν οι χρόνοι «ωρίμανσης» ενός έργου για τα ελληνικά δεδομένα - δείτε παρακάτω το ιστορικό του έργου με την χρονική αναφορά αδειοδοτήσεων και ενεργειών:

1988 Έγκριση καταλληλότητας του χώρου στη θέση Νευρόπολη για εγκατάσταση

          διάθεσης στερεών αποβλήτων Δ. Λαμίας. (απόφαση του Νομάρχη Φθιώτιδας

          5848/88).

1989 Αγορά οικοπέδου για την κατασκευή του ΧΥΤΑ (αριθμός συμβολαίου 2363/89

          συμβολαιογράφου Κ. Ντελή)

1990 Έγκριση Καταλληλότητας Χώρου Επέκτασης Εγκαταστάσεων Διάθεσης Στερεών 

          Αποβλήτων Δ. Λαμίας στη θέση Νευρόπολη με την υπ’ αριθ. 5103/90 απόφαση 

          Νομάρχη Φθιώτιδας

1994 Καθορισμός Λατομικής Ζώνης (Αρ. 944 Απόφαση Νομάρχη Φθιώτιδας). Στην εν λόγω

          απόφαση η Λατομική Ζώνη καθορίζεται στην περιοχή Σκουπιδότοπου Δ. Λαμίας

1997 Έγκριση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ΧΥΤΑ Δ. Λαμιέων (Κοινή Υπουργική Απόφαση

          Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και Υφυπουργού Εσωτερικών Δημ. Διοίκησης και Αποκέντρωσης.

          Αρ. Πρωτ. 113950/29-01-97)

2002 Έγκριση Α’ Σταδίου της Β’ Φάσης Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ν.

          Φθιώτιδας (αρ. απόφασης 5408/18-07-2002 Νομάρχη Φθιώτιδας). Η εν λόγω

          απόφαση εγκρίνει κατάλληλες για την επέκταση ΧΥΤΑ Δ. Λαμιέων τις θέσεις

          Νευρόπολη και Κουνιάρια που πληρούν την πολυκριτηριακή ανάλυση της μελέτης.

2002 Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση & Αξιολόγηση (Προέγκριση Χωροθέτησης)

           του έργου «Επέκταση ΧΥΤΑ του Δ. Λαμιέων» στη θέση Νευρόπολη (Αρ. απόφασης

           4094/31-10-2002 Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Στερ. Ελλάδος)

2003 Έγγραφη γνωστοποίηση Ενωμένων Λατομείων Λαμίας αριθ. πρωτ. 4210/7-2-2003 που

          αντιτίθενται με την επέκταση του υφισταμένου ΧΥΤΑ προς την πλευρά της Λατομικής

          Ζώνης. Απάντηση ότι η επέκταση δεν απαγορεύεται από τον Ν. 2115/93.

2005 Έγκριση Σχεδίου Διευθέτησης Υφισταμένου ΧΥΤΑ Δ. Λαμιέων. Εγκρίνεται από την

          αρμόδια Υπηρεσία της Περιφέρειας (ΔΙΠΕΧΩ). Η ανωτέρω απόφαση συμπληρώνει την

          αντίστοιχη απόφαση του 2003 και προβλέπει τη δημιουργία συμπληρωματικού

          κυττάρου υγειονομικής ταφής εντός των ορίων του υφιστάμενου ΧΥΤΑ (Αρ. ΔΙΠΕΧΩ

          3057/27.6.05)

2005 Ο Δήμος Λαμιέων υποβάλλει Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Έργου

          «Διευθέτηση και εκσυγχρονισμός του υφιστάμενου Χ.Υ.Τ.Α. Δ. Λαμιέων» στην

          αρμόδια Υπηρεσία της Περιφέρειας (Αρ. ΔΙΠΕΧΩ 4168/3.8.06) σύμφωνα με τα έργα

          που έχουν εγκριθεί από το ανωτέρω Σχέδιο Διευθέτησης.

2006 Η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου «Διευθέτηση και εκσυγχρονισμός του

          υφιστάμενου Χ.Υ.Τ.Α. Δ. Λαμιέων» δεν προωθείται λόγω απαγορευτικής απόστασης

          από τα όρια των ήδη μισθωμένων λατομικών χώρων της λατομικής περιοχής (Αρ.

          527/25-10-2006 έγγραφο της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.)

Από το 2006 ως το 2011, κι επειδή δεν προωθήθηκε η αδειοδότηση του έργου από την ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ. λόγω της απαγορευτικής απόστασης από τα όρια των μισθωμένων λατομικών χώρων, φαίνεται ότι οι προσπάθειες μεταφέρθηκαν στην εξεύρεση άλλης θέσης για την χωροθέτηση του νέου ΧΥΤΑ Λαμίας. Έτσι προέκυψε η θέση «Μαγδάρα» του Τριλόφου στην περιοχή του Δήμου Μακρακώμης. Και έχουμε την παρακάτω χρονολογική αναφορά αδειοδοτήσεων και ενεργειών:    

2006 Στις 4/08/2006 κατατίθεται αίτηση υποβολής πρότασης στο Π.Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας

          2000-2006  μέτρο 6.4 «ΜΕΛΕΤΕΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Δ΄

          ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ»  με τίτλο «ΜΕΛΕΤΕΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ Χ.Υ.Τ.Α. 9^ης

          ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»

2007 Στις 10/08/2007 κατατίθεται εκ νέου αίτηση υποβολής πρότασης στο Π.Ε.Π Στερεάς

          Ελλάδας 2000-2006 μέτρο 3.9 «ΜΕΛΕΤΕΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ

          Δ΄ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ» με τίτλο «ΜΕΛΕΤΕΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ Χ.Υ.Τ.Α. 9^ης

               ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»

2007 Εκδίδεται η αριθμ. 13653/14-11-2007 Απόφαση έναρξης του εν θέματι έργου της

          Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία χρηματοδοτείται από πιστώσεις Γ’ Κοινοτικού

          Πλαισίου Στήριξης. Π.Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας (ΣΑΕΠ 056/3) και με το αριθ. 14887/18-12

          -2007  έγγραφο της Ε.Υ.Δ.Ε.Π. της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας περί έγκρισης τευχών

          δημοπράτησης, με υπάρχουσα πίστωση το ποσό 809.326,74  ΕΥΡΩ (Κ.Α.30.7413.0016)

2008 Δημοπράτηση στις 14-02-2008 της ανωτέρω μελέτης

2008 Υπογραφή σύμβασης αναδόχου 31-12-2008

2009 Θετική Γνωμοδότηση της ΠΠΕΛ του έργου “ΧΥΤΑ 9^ης Διαχειριστικής Ενότητας

          Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στη θέση «Μαγδάρα» Δήμου Μακρακώμης (αρ.

          109566/10701/15-10-2009 ΔΙΠΕΧΩ)

2010 Υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ΜΠΕ του έργου (αρ. 21020/2579/17-

          03-2010 ΔΙΠΕΧΩ)

2010 Έγκριση μελετών «ΜΕΛΕΤΕΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ Χ.Υ.Τ.Α. 9^ης ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

          ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» (αρ. 63314/6-12-2010 απόφαση Δ/νσης Τεχνικών

          Υπηρεσιών Δήμου Λαμιέων).

2011 Ιανουάριος 2011, υπογράφεται η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) 

2011 Με την αριθ πρωτ 17117/2889/17.5.2011 απόφαση Αποκεντρωμένης Διοίκησης

          Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας εγκρίνεται η «ανανέωση & τροποποίηση

          περιβαλλοντικών όρων για τη διευθέτηση και λειτουργία του υφιστάμενου Χώρου

         Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Δήμου Λαμίας στη θέση “Νευρόπολη”

         Δήμου Λαμιέων Ν Φθιώτιδας».

Σ’ αυτήν αναφέρεται ότι «βορείως του ΧΥΤΑ  υφίσταται η εγκεκριμένη Λατομική Περιοχή Λαμίας». Άρα η ΑΕΠΟ δόθηκε χωρίς να λυθεί το πρόβλημα της απόστασης - όπως φαίνεται από τις μεταγενέστερες αιτήσεις του ΦΟΔΣΑ Στερεάς για μείωση της απόστασης ασφαλείας στα 240μ - και η άδεια λειτουργίας ανανεώθηκε με βεβαίωση δημάρχου για την απόσταση (το με αριθμ. πρωτ. 884/30-12-2015 (4390/31-12-2015) έγγραφο του Δημάρχου Δήμου Λαμιέων με το οποίο βεβαιώνεται ότι ‘’….τηρείται η ελάχιστη προβλεπόμενη απόσταση σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1428/1984 του λατομικού χώρου από το ΧΥΤΑ Λαμίας)

2011 Με την αρ.767/15-12-2011 ΑΔΣ εγκρίθηκε η μελέτη «ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ

          Χ.Υ.Τ.Α. ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ‘’ΝΕΥΡΟΠΟΛΗ’’ Δ. ΛΑΜΙΕΩΝ» αναδόχου

          της εταιρείας μελετών « ΧΟΝΔΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Ε.Ε» προϋπολογισμού

         14.912.684,00 € (με ΦΠΑ).

2013 Η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων-Δόμησης-Δικτύων και Ενέργειας προέβει στην

          επικαιροποίηση του Π/Υ της πράξης σύμφωνα με τις αλλαγές που ζητήθηκαν στο 2^ο

          πρακτικό αξιολόγησης της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής (Ε.Δ.Α.) (αρ.πρωτ.

          1731/04-04-2013 έγγραφο) και συνυπολογίζοντας τις διαφοροποιήσεις λόγω της

          έκδοσης νέων τιμών άρθρων τιμολογίων του ΥΠΟΜΕΔΥ, με νέο προϋπολογισμό

          9.200.000,00 € με Φ.Π.Α., η οποία εγκρίθηκε με την αριθ. 302/2013 Απόφαση

          Δημοτικού Συμβουλίου.

2013 Ένταξη του έργου στις 30/10/2013 από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με συνολικό

          προϋπολογισμό 11.193.090 ευρώ, αριθ. πρωτ. 5790 περιλαμβάνοντας τα παρακάτω

          υποέργα:

-          Διευθέτηση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ έκτασης 69 στρεμμάτων

-          Επέκταση ΧΥΤΑ (κατασκευή νέου κυττάρου – υποκύτταρα 1 & 2) έκτασης 42 στρεμμάτων

-          Προμήθεια εξοπλισμού (Προωθητή, συμπιεστή κ.α)

Κύριος του έργου ήταν ο Φο.Δ.Σ.Α. Κεντρικής Φθιώτιδας Α.Ε. στον οποίο συμμετείχαν οι Δήμοι Λαμιέων, Μακρακώμης, Στυλίδας & Μώλου – Αγίου Κωνσταντίνου (λόγω συμμετοχής του πρώην Καποδιστριακού Δήμου Μώλου). Δικαιούχος του έργου και φορέας υλοποίησης, αυτός δηλαδή που θα επιμεληθεί της διαγωνιστικής διαδικασίας και της κατασκευής του έργου, ορίστηκε ο Δήμος Λαμιέων, λόγω μη στελέχωσης του Φο.Δ.Σ.Α. Κεντρικής Φθιώτιδας Α.Ε.

2013 Το Δημοτικό Συμβούλιο με την αριθμ. 453/2013 απόφασή του ενέκρινε τη

           δημοπράτηση του έργου με ανοικτή δημοπρασία με το σύστημα προσφοράς που

           περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή του άρθρου 8 του Ν. 3669/08.   

2014 Με το αριθ. 123/13-01-2014 έγγραφό της, η Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή της

          Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας διατύπωσε την σύμφωνη γνώμη της για την

          δημοπράτηση του υποέργου «ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ Χ.Υ.Τ.Α. ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ

          ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΗ “ΝΕΥΡΟΠΟΛΗ” Δ. ΛΑΜΙΕΩΝ». Η χρηματοδότηση του έργου

          ήταν από πιστώσεις του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ &

          ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2007-2013» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ : (04): Προστασία

          Εδαφικών Συστημάτων – Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων». και με Κ.Α. 30.7341.0032

           στον προϋπολογισμό του Δήμου και πίστωση 7.479.674,80€..

2015 Με την αριθμ. Πρωτ. 4390/31-12-2015 Απόφαση Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας,

          ανανεώθηκε η άδεια λειτουργίας του υφιστάμενου ΧΥΤΑ  έως 30-11-2017

2016 Συντάσσεται πρακτικό βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων

          εταιρειών και εξετάζονται οι ενστάσεις των αναδόχων. Προηγήθηκαν οι απανωτές

          προδικαστικές προσφυγές, στα επί μέρους στάδια της διαδικασίας, των επτά

          εταιρειών που πήραν μέρος στον διαγωνισμό

2017 Μετά την προσφυγή της εταιρείας “THALIS ES. SA” στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιά για

          μη νόμιμη συγκρότηση της Επιτροπής Διαγωνισμού, ακυρώνεται το πρακτικό

          βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών και υποχρεώνεται ο Δήμος στην

          επανασύσταση της Επιτροπής Διαγωνισμού. Αυτό λογικά ερμηνεύεται ως ακύρωση

          όλων των αποφάσεων και επιστροφή της διαδικασίας στην προ του 2014 περίοδο.

Επισημαίνουμε ότι από τις πρώτες συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου ο δήμαρχος κ Σταυρογιάννης είχε χαρακτηρίσει τον ΧΥΤΑ ως επικίνδυνο και κορεσμένο λέγοντας ότι η εναπόθεση των αποβλήτων γίνεται πλέον «σε όμορη έκταση του αρχικού κυττάρου». Πολλά κρύβονται μέσα σε αναφορές του τύπου: «Υποβάλαμε μέσα στην πρώτη αίτηση στο τομεακό του ΥΜΕΠΕΡΑΑ για ΜΕΑ και ΧΥΤΥ ύψους 31.000.000 €, 9.500.000 € για τη διευθέτηση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ και επέκταση του κυττάρου στη θέση Νευρόπολη, 6.800.000 € για ενδιάμεση λύση καθώς και τελικά έργα ΜΕΑ και κομποστοποίησης» στον απολογισμό του δημάρχου για το 2016, χωρίς να είναι σίγουρο ότι όλα αυτά τα έργα έχουν την απαιτούμενη περιβαλλοντική αδειοδότηση. «Ενδιάμεση λύση», είναι σαφές ότι αναφέρεται στην Κινητή Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων. Επίσης πολλά κρύβονται στο γεγονός «της απαγορευτικής απόστασης από τα όρια των ήδη μισθωμένων λατομικών χώρων της λατομικής περιοχής» όπως αναφέρεται και στο 527/25-10-2006 έγγραφο της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ, που μπορεί να αποδειχθεί η αχίλλειος πτέρνα του έργου και να ματαιώσει την υλοποίησή του.

Τα ερωτήματα είναι πολλά και, κυρίως, διότι απουσιάζει η διαφάνεια. Όμως όλες αυτές οι διαδικασίες - πέραν των άλλων - φυσικά και δεν είναι οικονομικά ανώδυνες για τον Δήμο και τον δημότη, τον πολίτη. Απαιτήθηκαν και απαιτούνται δαπάνες για μελέτες επί μελετών, δαπάνες για συμβούλους επί συμβούλων, για νομική υποστήριξη σε κάθε φάση και για τις δικαστικές προσφυγές, απαιτήθηκαν και απαιτούνται χιλιάδες εργατοώρες και απασχόληση υπαλλήλων και αιρετών και χαρτιά, χαρτιά, χαρτιά... Δεν ξέρουμε πόσο ευχαριστημένη είναι γι’ αυτό η δημοτική αρχή. Δεν ξέρουμε πόσο ευχαριστημένες είναι οι εταιρείες - υποψήφιοι ανάδοχοι ή πόσο ευχαριστημένη είναι η ίδια η πολιτεία που παρακολουθεί, αν παρακολουθεί, αυτές τις διαδικασίες.

Αλήθεια, σε ποια άλλη χώρα του πλανήτη συμβαίνουν αυτά;

Λαμία, 22.6.2017

* μέλος της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λαμίας