Με αφορμή την απεργία των συμβασιούχων της καθαριότητας στο Δήμο

Με αφορμή την απεργία των συμβασιούχων της καθαριότητας στο Δήμο

Του Στέφανου Σταμέλλου*

Παρακολουθήσαμε αυτές τις μέρες την πανελλαδική απεργιακή κινητοποίηση των συμβασιούχων στις υπηρεσίες καθαριότητας, όπου ο ήπιος και λελογισμένος τρόπος διεξαγωγής της είναι στα υπέρ των εργαζομένων και του Δήμου μας.

Το αίτημα της απεργίας ήταν η μονιμοποίηση των συμβασιούχων της καθαριότητας των τελευταίων χρόνων. Το 2004 η τότε κυβέρνηση και η αντιπολίτευση είχαν συνεργαστεί για να ξεπεράσουν τα συνταγματικά προσκόμματα και μαζί μονιμοποίησαν 70.000 εποχιακές προσλήψεις όλων των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ και των Δημάρχων των προηγουμένων ετών, με το αιτιολογικό ότι κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες και με την δέσμευση ότι αυτό δεν 

θα ξαναγίνει.

Όμως η πρακτική των προσλήψεων συμβασιούχων με συμβάσεις οκτάμηνης και δίμηνης διάρκειας στην καθαριότητα συνεχίστηκε. Ταυτόχρονα μεθοδεύτηκε και προωθήθηκε η τμηματική και σταδιακή ιδιωτικοποίηση-ανάθεση της καθαριότητας σε ιδιώτες εργολάβους. Οι πολιτικές της σαλαμοποίησης - τεμαχίζουμε ανά κατηγορία ή ανά δημοτική ενότητα - και των ευέλικτων μορφών στους δήμους, σε συνδυασμό με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ τα τελευταία αυτά χρόνια, δημιούργησαν ένα καθεστώς σύγχυσης και χάους στις προσφερόμενες υπηρεσίες καθαριότητας. Σταθερός στόχος η πλήρης ιδιωτικοποίηση. Έτσι οδηγηθήκαμε στη σταδιακή απαξίωση των δημοτικών υπηρεσιών καθαριότητας και στη συκοφάντηση της δημόσιας και κοινωνικής λειτουργίας τους. Η απαγόρευση προσλήψεων σε έναν τομέα καθαρά ανταποδοτικό χωρίς κανένα δημοσιονομικό κόστος, οι καθυστερήσεις στις προσλήψεις συμβασιούχων με ή και χωρίς προσχήματα, η έλλειψη εκσυγχρονισμού και οργάνωσης της αποκομιδής και της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων, η κακοδιοίκηση των υπηρεσιών, οι σπατάλες ιδιαίτερα στο στόλο των οχημάτων και των ανταλλακτικών, η γραφειοκρατία στους διαγωνισμούς των προμηθειών, είναι μερικές πλευρές που επισημαίνουμε.  

Με λίγα λόγια, εκεί που θα έπρεπε ο κάθε Δήμος να αποφασίζει και να δρα ταχύτατα με πνεύμα ανταποδοτικότητας, αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης, σκόπιμα λειτουργούσε η γραφειοκρατία των υπουργών, των γενικών γραμματέων και το «ψειρίζουμε τη μαϊμού». Με αποτέλεσμα οι κάδοι να ξεχειλίζουν επί μήνες.

Πολλές φορές οι ίδιοι οι εργαζόμενοι έπεσαν στην παγίδα που τους έστηνε το σύστημα και πολλές φορές «πελέκησαν στα πόδια τους» απαξιώνοντας οι ίδιοι το ρόλο τους. Η απάντηση κάθε φορά έπρεπε να είναι: είμαστε ανταγωνιστικότεροι των εργολαβικών λύσεων, εμείς τα καταφέρνουμε καλύτερα και μπορούμε να διατηρούμε τις πόλεις καθαρές. Δεν έγιναν οι ίδιοι μπροστάρηδες, ως οι καλύτεροι γνώστες του συστήματος, στην ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων για την μείωση, την επανάχρηση, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Ποτέ δεν τους απασχόλησε η χείριστη και επικίνδυνη λειτουργία του ΧΑΔΟ/ΧΥΤΑ της Λαμίας και η απαράδεκτη εικόνα του «εργολαβικού» Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών(ΚΔΑΥ) της ΕΕΑΑ

φτάσαμε έτσι στο 2015 σε μια νέα γενιά συμβασιούχων και «εργολαβικών» αναθέσεων. Στο Δήμο Λαμίας μαζί με τους 50 περίπου νέους συμβασιούχους έχουν περάσει σταδιακά σε εργολάβους η καθαριότητα των δημοτικών κτιρίων και η λειτουργία του ΚΔΑΥ. Για μια περίοδο είχε δοθεί και η καθαριότητα των λαϊκών αγορών σε εργολάβο, αλλά, επειδή αποδείχτηκε αποτυχία, σταμάτησε και πέρασε ξανά στο Δήμο.

Δεν υπάρχει νομίζουμε επιχείρημα που να τεκμηριώνει θετικά για το πέρασμα δημοτικών υπηρεσιών σε εργολάβους και να αιτιολογεί την διολίσθηση από την δημόσια στην ιδιωτική διαχείριση. Γνωρίζουμε ότι ένας μόνιμα εργαζόμενος ‘’σκουπιδιάρης’’ στον Δήμο αμείβεται με 1000-1200 ευρώ/μήνα και ο αντίστοιχος εποχιακός με 800 ευρώ. Επίσης και οι δύο έχουν συλλογικές συμβάσεις με καλές και, όσο γίνεται, αξιοπρεπείς εργασιακές συνθήκες: πενθήμερο, σαραντάωρο κλπ. Όμως οι απασχολούμενοι στις εργολαβικές εταιρείες, κυρίως αλλοδαποί, αμείβονται με 400 και 600 ευρώ το μήνα και με ατομικές συμβάσεις έχοντας κυλιόμενο ωράριο χωρίς πενθήμερο και σαραντάωρο σε συνθήκες «γαλέρας». Γνωρίζουμε και την ποιότητα και την νομιμότητα της διαχείρισης. Δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να συγκριθούν ανόμοια πράγματα. Παρά ταύτα, κι αυτά δεν ήταν αρκετά για να συγκρατήσουν τον Δήμαρχο στο να προσπαθήσει το προηγούμενο διάστημα με αποφάσεις στο δημοτικό συμβούλιο να περάσει την καθαριότητα σε εργολάβους ταυτιζόμενος με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές

Η κυβέρνηση με νόμο προσπάθησε να επιβάλει αυτοδίκαια παράταση όλων των συμβάσεων για δύο χρόνια, ενώ άνοιξε και την συζήτηση για μορφές μονιμοποίησης. Τώρα όμως δεν είναι 2004. Τα πολιτικά, ιδεολογικά και κομματικά «ερείπια» της νέας εποχής των μνημονίων δεν έχουν πεδίο διακομματικής συνεννόησης∙ ειδικά για τα εργασιακά και τα κοινωνικά αιτήματα, γιατί οι δεσπόζουσες πολιτικές δυνάμεις των δανειστών προωθούν ωμά την διάλυση των δημοσίων υπηρεσιών και των εργασιακών σχέσεων και πιέζουν και επιτυγχάνουν το πέρασμα μας στην  νέα εποχή του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, που έχει και τους γνωστούς ντόπιους υπερασπιστές.

Και η κυβέρνηση πορεύεται μόνη της στον δρόμο των προκατόχων της. Αντί να επαναλάβει τον νόμο Παυλόπουλου και ταυτόχρονα να προωθήσει μια ισχυρή αποκέντρωση μεταφέροντας κάθε πλευρά των παραχωρούμενων αρμοδιοτήτων στους Δήμους, προσπαθεί με την μερική τακτοποίηση 2.500 εργαζομένων να κρατήσει μια πολιτική επαφή με τους εργαζόμενους και να έρθει σε αντιπαράθεση με τους πρασινογάλαζους Δημάρχους, που κυριαρχούν, ρίχνοντας το μπαλάκι στους ιδίους, που πρέπει να ξεκαθαρίσουν ποιους και πόσους θα κρατήσουν.

Έτσι η Δημοτική Αρχή Λαμίας, μη έχοντας ξεκάθαρη ιδεολογική θέση, το πιθανότερο είναι να κινηθεί σε μια μεσαία γραμμή: κρατάμε όσους μπορούμε λιγότερους και δίνουμε τμήματα καθαρισμού και αποκομιδής σε ιδιώτες. Όλα αυτά όμως είναι διαχείριση παλαιού τύπου, που μας οδήγησαν μέχρι εδώ.

Ούτε με ευκαιριακές και περιστασιακές προσλήψεις, ούτε με εργολάβους, όπως αποδείχτηκε, μπορεί να λυθεί το ζήτημα της καθαριότητας του Δήμου. Οι αναγκαίες σύγχρονες, ποιοτικές και σύνθετες, υπηρεσίες καθαριότητας, η ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων στα πλαίσια και των στόχων της κυκλικής οικονομίας, απαιτούν: επιστημονική μέθοδο, σύγχρονη οργάνωση εργασίας, νέο τεχνολογικό εξοπλισμό με συνεχείς επενδύσεις παγίων κεφαλαίων και ένα νέο περιεχόμενο δημοτικής κοινωνικής συνείδησης, που να κυριαρχεί ως μοντέλο παραγωγής υπηρεσιών. Γι αυτό απαιτείται  μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό το οποίο να είναι καλά και αξιοκρατικά αμειβόμενο με συνεχή αντικειμενική αξιολόγηση∙ και σ’ αυτή την βάση μας χρειάζονται και οι πενήντα. Αυτό προϋποθέτει την ανακοστολόγηση των υπηρεσιών με βάση όχι μόνο την  ‘’ανταποδοτικότητα’’, αλλά κυρίως τα στάνταρτ ποιότητας και την σύγχρονη διαχείριση του τομέα της καθαριότητας και του πλούτου των απορριμμάτων.

Δυστυχώς ούτε η Κυβέρνηση, ούτε η Δημοτική αρχή κινούνται σε μια νέα κατεύθυνση μακριά από ψευτοκόντρες κι από παιγνίδια εντυπώσεων και πελατειακών σχέσεων, που οι κατεστημένες πολιτικές δυνάμεις και τα πρόσωπα, που τους ακλουθούν, μας έχουν συνηθίσει.  

Λαμία, 3 Ιουλίου 2017

*http://www.e-ecology.gr