Να “κάτσει ο κουρνιαχτός” και να συζητήσουμε για το νερό

Ζήσαμε αυτές τις μέρες τον “πόλεμο του νερού” στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης μας με αφορμή την απόφαση της πλειοψηφίας για την αύξηση της τιμής του στους καταναλωτές των δημοτικών διαμερισμάτων. Είναι σίγουρο η αντιπαράθεση θα κρατήσει μέρες ακόμα.

Οι αντιδράσεις των κατοίκων των χωριών και της αντιπολίτευσης θεωρούνται δικαιολογημένες. Κανείς δεν βάζει εύκολα το χέρι στην τσέπη σήμερα, και μάλιστα να πληρώσει ένα αγαθό, που μέχρι χθες το θεωρούσε αυτονόητα δωρεάν. Το θεωρούσε κοινωνικό αγαθό. Γιατί, βέβαια, έρρεε άφθονο στις βρύσες και στις πηγές. Και σήμερα δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι όλα άλλαξαν. Ότι οι πηγές είτε δεν υπάρχουν, είτε είναι επικίνδυνες και μολυσμένες. Ότι τα ρέματα, που κάποτε βούιζαν και κατέβαζαν νερό, σήμερα είναι ξηριάδες και σκουπιδότοποι. Ότι στις γεωτρήσεις, ή πρέπει να πάει στα 200 μέτρα ή θα “βγάλει” τη θάλασσα. Ότι το νερό του δικτύου της ύδρευσης, που θα ποτίσει τον κήπο του, γιατί αλλιώς δεν θα φάει ντομάτες, πρέπει να το πληρώσει, διότι θεωρείται «πολυτέλεια»…

Θα περίμενε έτσι κανείς μια εισήγηση και μια απόφαση διαφορετική. Θα περίμενε να ακουστεί ότι αναφερόμαστε στους σπάνιους υδατικούς πόρους και πρέπει να επιτευχθεί η αειφορική τους χρήση. Θα περίμενε τη διατύπωση ενός αναπτυξιακού σχεδίου 10ετιας για τη ΔΕΥΑΛ και την ανάθεση μελέτης σε ειδικούς για την αξιολόγηση και την κοστολόγηση των υπηρεσιών της, όχι μόνο για το στατικό κόστος, αλλά για το συνολικό κόστος, που θα χρηματοδοτήσει και τους αναπτυξιακούς στόχους του σχεδίου. Με αυτά όλα να γίνει μια καμπάνια ενημέρωσης των δημοτών σε όλο τον δήμο.

Φθάσαμε όμως στο σημείο να συκοφαντεί, και να υπονομεύει, η ίδια η δημοτική αρχή τις λαϊκές συνελεύσεις, τις αντίθετες απόψεις, τις αγωνίες έστω, ακόμα και των απληροφόρητων δημοτών. Ποιος ευθύνεται γι’ αυτά; Ποιος έχει την ευθύνη της ενημέρωσης και του κοινωνικού διαλόγου; Η δημοτική αρχή αντιμετωπίζει με προχειρότητα, μέχρι και εχθρικά, όλες τις πλευρές της ενημέρωσης, όπως και τα θέματα της συμμετοχής του πολίτη, του δημοκρατικού προγραμματισμού και του συμμετοχικού προϋπολογισμού.

Δεν πρέπει λοιπόν να ξεχνάμε ότι συζητάμε για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Καλούμαστε να διαχειριστούμε το νερό, ως ένα σπάνιο φυσικό πόρο, σε ανεπάρκεια. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι το πρόβλημα του νερού θα είναι, αναπόφευκτα, στο προσκήνιο μόνιμα το επόμενο διάστημα. Και το ζήτημα, στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε τους στόχους μας, είναι η ΕΠΑΡΚΕΙΑ του αγαθού. Ποιος όμως ασχολείται σήμερα μ’ αυτό;

Αντί λοιπόν από τώρα να φροντίσουν να βάλουν “στο τραπέζι” το σοβαρό αυτό θέμα, της επάρκειας, αναλώνονται σε στείρες αντιπαραθέσεις, με ευθύνη, το τονίζω, της ηγεσίας του δήμου. Αυτά όμως τα ζητήματα, τα ζητήματα της στείρας αντιπαράθεσης, τα αναπαράγει διαρκώς το μοντέλο διοίκησης του δήμου. Το κομματικοποιημένο δημαρχοκεντρικό μοντέλο. Σήμερα είναι το νερό, αύριο θα είναι κάτι άλλο. Γιατί, αντικειμενικά, η στείρα λειτουργία οδηγεί σε στείρα αντιπολίτευση.

Η ΔΕΥΑΛ έχει υποχρέωση, από την λειτουργία της, να εξασφαλίσει την παροχή υγιεινού πόσιμου νερού στους καταναλωτές. Παράλληλα θα πρέπει να προστατεύει, να λειτουργεί σωστά και να συντηρεί τους υπάρχοντες υδατικούς πόρους με την παρακολούθηση, τον έλεγχο και τον εμπλουτισμό τους εφαρμόζοντας τη σύγχρονη νομοθεσία. Ένα σημαντικό μέρος όμως της δραστηριότητάς της πρέπει να καταλαμβάνει η ενημέρωση και η πληροφόρηση των καταναλωτών, ώστε να συμβάλλουν και αυτοί με την σειρά τους στην εξοικονόμηση και ορθή χρήση του νερού.

Η αντιμετώπιση των όποιων δαπανών της δεν σημαίνει ντε και καλά αύξηση της τιμής του νερού. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για χρηστή διαχείριση ανταποδοτικού χαρακτήρα. Για τιμολόγηση σε ισότιμη βάση αλλά και με κοινωνικά χαρακτηριστικά. Για μια αύξουσα τιμολόγηση σύμφωνα με την κατανάλωση. Για μια ποσοστιαία σταδιακή αναπροσαρμογή σε δόσεις, αν εκτιμηθεί ότι είναι απαραίτητες οι αυξήσεις, και όχι όλο το βάρος του νέου τιμολογίου φέτος. Η διαδικασία με την οποία πάρθηκε η απόφαση, την καθιστά ευάλωτη και εισπρακτικού χαρακτήρα. Η αλλαγή της απόφασης στο έκτακτο δημοτικό συμβούλιο έδειξε ότι ήταν λαθεμένος ο χειρισμός από την αρχή.

Γι’ αυτό προτείνουμε να γίνει άμεσα μια Ημερίδα για το νερό, που θα συζητήσει τις κατευθυντήριες αρχές για μια βιώσιμη υδατική πολιτική στη Λαμία και την ευρύτερη περιοχή μπροστά και στη διαφαινόμενη λειψυδρία του καλοκαιριού.

Στέφανος Σταμέλλος
Μέλος του ΠΣ των Οικολόγων Πράσινων